Mobiliteit, betaalbaar wonen en burgemeester 'Mo': hierover gaan de verkiezingen in Leuven

Vooruit, CD&V en Groen: de afgelopen 6 jaar stond deze coalitie aan het roer in Leuven, de hoofdstad van Vlaams-Brabant, met iets meer dan 100.000 inwoners. Met 32 van de 47 zetels (14 voor Vooruit, 10 voor Groen en 8 voor CD&V) heeft het stadsbestuur een comfortabele meerderheid, Vooruit levert als grootste partij ook de burgemeester: Mohamed Ridouani. 

De N-VA kan met 10 zetels als de op 1 na grootste partij flink oppositie voeren. De andere oppositiepartijen Open VLD (2 zetels), de PVDA (1) en Vlaams Belang (1) staan veel minder sterk.

De voorbije jaren heeft het Leuvense stadsbestuur zwaar geïnvesteerd in de infrastructuur en het openbaar domein, en dat is iets waar het stadsbestuur bijzonder trots op is. "Investeringen in de toekomst van Leuven", noemt burgemeester Ridouani de vernieuwingsprojecten in het openbaar domein zoals bijvoorbeeld aan de Vaartkom, of de aankoop van de Vijvers van Bellefroid en het Kasteelpark de Bunswyck.

Dat het Hoornplein en het Sint-Agathaplein in een nieuw jasje zitten, is volgens schepen van Openbare Werken Dirk Vansina (CD&V) zeker ook een vermelding waard, net als de vernieuwingen van heel wat Leuvense straten, met "focus op verkeersveiligheid, groen, waterdoorlatend en ruimte voor ontmoeting".

Maar er is ook geïnvesteerd in "een recordaantal" sociale en budgetwoningen, beklemtoont de burgemeester. "Op het vlak van woonbeleid wisten we inderdaad de tanker te keren", zegt ook schepen van Mobiliteit en Klimaat David Dessers (Groen). Vansina wijst er ook op dat er bijvoorbeeld aan de huidige Minckelersparking werk wordt gemaakt van gezinswoningen met een tuintje, om op die manier jonge gezinnen in de stad te houden.

Ook met de aankoop van Leuven Noord waar een wetenschapspark komt en "dus goed is voor de economische vooruitgang in Leuven", en met de aankoop van de Scheutsite, "met nieuwe ruimte voor scholen en verenigingen", heeft het stadsbestuur volgens burgemeester Ridouani het verschil kunnen maken. "En voor het uitgaansleven is er het 'Domo-gebouw', dat het Depot zal uitbouwen tot een evenementenlocatie en een nachtclub."

Maar ook op het vlak van energie- en klimaatbeleid heeft het stadsbestuur heel wat initiatieven genomen, zegt schepen Dessers, bevoegd voor Klimaat, zoals bijvoorbeeld de zonne-installaties op de daken van de stadsgebouwen. En als bevoegde schepen voor Mobiliteit verwijst hij ook graag naar de uitrol van de deelmobiliteit in de stad, met zo'n 40 Hoppin-punten, waar je kan overstappen van bijvoorbeeld een deelauto op een deelfiets, of op de bus. 

Maar ook de resultaten van de Stadsmonitor begin dit jaar bewijzen volgens burgemeester Ridouani dat het stadsbestuur goed bezig is. Leuven scoort daarin over zowat de hele lijn beter dan het Vlaamse gemiddelde. Zo heeft 51 procent van de Leuvenaars vertrouwen in het gemeentebestuur, terwijl het gemiddelde in Vlaanderen 29 procent is. 

"Ondanks tijden van crisis na crisis, zoals covid, energie, Oekraïne… blijven de Leuvenaars de stad schitterende punten geven", klinkt het. "Ons beleid kan rekenen op veel waardering, en bovenal: ook het vertrouwen dat Leuvenaars hebben in elkaar, hun buren, de politie en het stadsbestuur blijft hoog, in tijden van polarisering en wantrouwen. Dat is voor mij erg belangrijk, want vertrouwen is de basis voor welbevinden en vooruitgang."

Al geeft Ridouani zelf ook toe dat sommige projecten niet zo ver staan als hij had gehoopt. Dat de Parking Benedenstad aan de Brouwersstraat veel vertraging heeft opgelopen, wijt hij onder meer aan de lange procedures voor het nieuwe Ruimtelijk Uitvoeringsplan dat opgemaakt moet worden. 

Maar hij hoopt de ondergrondse parking, waarbij ook een kinderopvang en woningen worden gebouwd, zo snel mogelijk te realiseren zodat de Vismarkt autoluw kan worden gemaakt. "Want dat plein heeft zoveel potentieel", beklemtoont hij. 

En ook de heraanleg van de Kop van Kessel-Lo vlot niet zoals de burgemeester zou willen. Het stadsbestuur wil dat knooppunt vernieuwen om het auto- en busverkeer beter te laten doorstromen op de Diestsesteenweg en ook een nieuwe onthaalpoort aan het Leuvense station te creëren. "Maar daarvoor zijn onteigeningen nodig, wat altijd een werk van lange adem is."

Dessers had dan liever verder gestaan in de uitbouw van een netwerk van buurtfietsenstallingen en met het creëren van bijkomende opvangplaatsen voor vluchtelingen en asielzoekers. En volgens Vansina heeft Leuven nog meer nood aan meer toegankelijke basisvoorzieningen, al beklemtoont hij dat de eerste openbare toiletten en watertappunten in de stad intussen zijn uitgerold. 

"Te veel beloftes, te weinig duidelijke keuzes": oppositieleider Zeger Debyser van de N-VA is duidelijk in zijn verdict over het stadsbestuur. "Een balsportenzaal, een 50 meter-zwembad: de beloftes waren er, we zijn er het allemaal over eens dat die nood er is, en daar hadden echt wel meer stappen in gezet kunnen worden", zegt hij.

Maar vooral het mobiliteitsbeleid moet het bij de N-VA ontgelden. "Het beleid is te ideologisch en te dogmatisch", vindt Debyser. Hoge parkeertarieven, geschrapte parkeerplaatsen, het moeten omrijden in Kessel-Lo, de vele zogenoemde rijbaankussens of Berlijnse kussens, de volgens hem te zwaar gesubsidieerde bakfietsen, onbereikbare handel: de waslijst aan tekortkomingen is lang, vindt de N-VA.

"De azijnmaatregelen worden ervaren als pestbeleid", zegt Debyser. "Er zijn dringend honingmaatregelen nodig voor elke weggebruiker, en voor een bereikbare, leefbare en verkeersveilige stad." (Zogenoemde honingmaatregelen 'verleiden’ mensen om voor een bepaald type vervoermiddel te kiezen, azijnmaatregelen ‘straffen’ het individu wanneer ze een ‘verkeerde’ keuze maken, red) 

Teleurstellend vindt Debyser ook dat Leuven nog geen fietsstad is geworden. "Eerst moeten de fietsdiefstallen onder controle zijn, en er zijn veel te weinig fietsenstallingen en fietsparkeergeleiding", vindt hij. "De georganiseerde chaos is ver over zijn limieten."

En ook de aanpak van de wooncrisis schiet tekort, vindt de N-VA. Het geplande CLT (een instrument voor betaalbaar wonen waarbij enkel de woning wordt gekocht, terwijl de grond eigendom blijft van de gemeenschap, red) is volgens de oppositiepartij een druppel op de hete plaat. Al krijgt het stadsbestuur goede punten voor de inhaaloperatie voor de bouw van sociale woningen.

"En wat het klimaatbeleid betreft, stijgen de ambities maar blijven de resultaten uit. Op het energieverbruik van de eigen stadsgebouwen bespaart men veel te weinig."

Maar de N-VA slaat niet alleen, ze zalft ook. Het stadsbestuur krijgt een pluim voor het vaccinatiebeleid tijdens de coronacrisis, "al was dat beleid te repressief voor jongeren", en voor de plannen voor de CommScopesite (die een innovatiehub voor hightechbedrijven wordt, red) en Leuven Noord.

En de N-VA is ook fan van de vele evenementen in Leuven. "De Leuvenaars zullen zich het WK Wielrennen in 2021 lang herinneren, en de organisatie was perfect", geeft Debyser toe. "Alleen jammer dat de 'return' van zulke evenementen voor de stad niet hoger was dan het stadsbestuur had ingeschat."

Betaalbaar wonen en mobiliteit: het zijn de 2 thema's die bij uitstek een rol zullen spelen in het stemhokje. Dat elke partij wonen betaalbaar wil houden, is nogal wiedes, maar hoe ze dat willen realiseren, daar legt elke partij eigen accenten.

Zo denken Vooruit en Liberaal voor Leuven (de nieuwe naam voor Open VLD in Leuven) onder andere aan meer hoogbouw, voor CD&V blijft een mix van sociale woningen, stadswoningen en vrijemarktwoningen belangrijk, de N-VA ziet dan weer heil in compacter bouwen en wil ook controleren of sociale huurders al een eigendom hebben in het buitenland. De PVDA wil de huurprijzen dan weer begrenzen aan de hand van objectieve criteria en in elk groot bouwproject wil de partij minstens een derde betaalbare en een derde sociale woningen.

Wat mobiliteit betreft, wil zowel de N-VA als de PVDA de zone 30 in de deelgemeenten hier en daar terugschroeven, omdat de slinger volgens hen te ver is doorgeslagen. De andere partijen delen deze mening echter niet. Ook het Overleg Buurtcomités Kessel-Lo (OBK) verdedigt de handhaving van de zone 30. "De zone 30 terugschroeven in woonstraten zonder fietspaden zou neerkomen op het herinvoeren van een snelheidslimiet waarbij meer ongevallen zullen voorkomen die bovendien vaker dodelijk zullen zijn", aldus Piet Van Meerbeek van het OBK. "Verdere handhaving van de snelheid blijft wel nodig."

Een verdere uitbouw van de deelmobiliteit is zowel belangrijk voor Groen als voor CD&V, Vooruit wil inzetten op het versterken van het openbaar vervoer. Voor het OBK zijn alle maatregelen die de alternatieve verplaatsingswijzen versterken welkom. Bovendien verwacht het OBK dat het nieuwe bestuur sluipverkeer tegengaat. "De levenskwaliteit in het stadscentrum is er de laatste sterk op vooruit gegaan. Maar veel woonstraten in de deelgemeenten kreunen nog altijd onder te veel doorgaand verkeer", zegt Van Meerbeek.

Voor Liberaal voor Leuven blijft het belangrijk dat verkeersplannen op tijd en stond worden geëvalueerd, mét input van bewoners. De partij wil ook iets doen aan de parkeerdruk, zodat zowel bewoners als bezoekers hun auto beter kwijt kunnen. 

Maar ook de podiumkunstenzaal in de Brusselsestraat beroert de gemoederen. De meerderheid wil hier absoluut werk van maken, de oppositie vindt het project veel te duur. En ook veel buurtbewoners zijn niet te spreken over de plannen. Ze vrezen een negatieve impact op het milieu, de mobiliteit en hun nachtrust. 

Ook te duur en bovendien geen noodzaak volgens de N-VA en de PVDA: Parking Benedenstad. Ook een aantal buurtbewoners zien de parking liever niet komen, zij zijn ongerust dat het verkeer nog zal toenemen. 

En dan is er nog het 50 meterbad in Kessel-Lo: iedereen lijkt fan van meer zwemwater, maar het project sleept intussen al lang aan. N-VA en CD&V willen dit zo snel mogelijk realiseren, CD&V vindt Kessel-Lo daarvoor de beste locatie. Groen is ook pro, maar niet alleen op kosten van de stad en ook niet per se in Kessel-Lo. Door de onbeslistheid lijkt zo'n olympisch bad dan ook niet voor meteen. Nochtans dringen de zwemclubs erop aan om snel werk te maken van zo'n 50 meterbad. "We wachten al 20 jaar en de wachtlijsten zijn lang", zegt hun woordvoerder Jeroen Lecoutere.

Burgemeester Mohamed Ridouani, ook wel burgemeester 'Mo' die opnieuw voluit voor de burgemeesterssjerp gaat, heeft de afgelopen jaren heel wat Leuvenaars weten te charmeren. Het stadsbestuur krijgt ook veel vertrouwen, zo blijkt uit de Stadsmonitor, en bij de afgelopen Vlaamse en federale verkiezingen werd Vooruit de grootste in Leuven. De kans is reëel dat Vooruit ook in oktober de grootste blijft, maar dat betekent niet dat de strijd al gestreden is

Want in hoeverre laat de verrechtsing in Vlaanderen zich voelen in Leuven? De universiteitsstad kleurde bij de Vlaamse en federale verkiezingen in juni, tegen de trend in, rood, maar ook de N-VA zette een puik resultaat neer. En ook bij de gemeenteraadsverkiezingen 6 jaar geleden deed de N-VA het goed in Leuven: ze werd toen de op 1 na grootste partij. Vraag is of de nieuwe kopman Zeger Debyser het vertrek van stemmentrekker Lorin Parys kan opvangen.

En het stadsbestuur mag dan wel fans hebben, er zijn evengoed hevige tegenstanders. Zeker op vlak van mobiliteit, bijvoorbeeld in Kessel-Lo, wordt flink gemord, en dat laat zich mogelijk voelen in het stemhokje. Vraag is wie voor de ontevreden inwoners verantwoordelijk is: het hele stadsbestuur, of vooral toch Groen, die met David Dessers de schepen van Mobiliteit leverde en die de groene lijst aanvoert? De partij verliest mogelijk wat van haar pluimen, maar tegelijk kunnen de Leuvense groenen rekenen op een grote en trouwe achterban. 

CD&V, vaste waarde in het Leuvense stadsbestuur, hoopt de dalende trend bij de vorige verkiezingen goed te maken. De partij zet in op verjonging, en met Dirk Vansina als lijsttrekker heeft de partij ook een stemmentrekker in huis. 

Open VLD heeft zich in Leuven vorig jaar omgedoopt tot Liberaal voor Leuven, de partij trekt met Alexandra Roumans als nieuwe lijsttrekker naar de kiezer. De PVDA toont zich ambitieus en wil 3 zetels bemachtigen, Anton Nilis moet als kopman die klus zien te klaren. Line De Witte, in 2018 nog lijsttrekker, duwt deze keer de lijst. Zij werd in juni met een mooi persoonlijk resultaat verkozen tot Vlaams Parlementslid. En ook Vlaams Belang kiest voor een nieuwe lijsttrekker: Hagen Goyvaerts geeft de fakkel door aan Britt Huybrechts. 

Nieuwkomers op het stembiljet in Leuven zijn Volt, aangevoerd door Ibe Comhaire, en Voor U, met Martin Van Waeyenberge aan het roer.